Een repliek die ons bevestigt?

Verschuren gaat uitgebreid in op de definitie praktijkgericht onderzoek en stelt dat wij met het gebruik van het woord praktijkgericht zorgen voor een verwarring over de scope en betekenis van praktijkgericht onderzoek. Hij vindt praktijkrelevant niet hetzelfde als praktijkgericht. Het was echter niet onze bedoeling om een verduidelijking over de scope en betekenis van het begrip praktijkgericht onderzoek te leveren. Noch wilden we verschillende vormen en kenmerken van kwalitatief onderzoek beschrijven.

Verschuren beschrijft twee hoofdvormen van kwalitatief onderzoek: de Q- en q-vorm. Hij gebruikt dit als kader om ons essay te analyseren:

Wat Verschuren precies bedoelt, is ons niet duidelijk, omdat we geen rubricering of overzicht van vormen van kwalitatief onderzoek op wilden voeren. Verschuren heeft met een andere bril naar ons artikel gekeken dan wij bedoelden. Om dit te illustreren het volgende: onze bedoeling van het artikel doorzettend zouden wij vooral een beschrijving van de kwaliteitseisen die gehanteerd worden bij de door hem genoemde Q- of q-vormen analyseren. Verschuren beschrijft deze kwaliteitseisen niet, maar geeft voorbeelden van designs. Deze designs worden ook genoemd in de door ons geanalyseerde literatuur, waarbij wij zouden opmerken dat voor deze designs – en dus bij Q- en q-onderzoek – het parallelle perspectief wordt gehanteerd voor wat betreft kwaliteitseisen. Verschuren lijkt dus ook de kwaliteitseisen van andere literatuur ter discussie te stellen, maar komt daarmee in de buurt van wat wij over kwaliteitseisen ter discussie stellen.

Zoals gezegd herkennen we in de repliek van Verschuren niet een reactie op onze analyse van kwaliteitseisen van praktijkgericht kwalitatief onderzoek. We zien niet dat hij deze analyse ter discussie stelt. Het lijkt alsof Verschuren – ten onrechte – aanneemt dat wij pleiten voor het hanteren van traditionele kwaliteitseisen zoals generaliseerbaarheid. Interessant daarbij is dat Verschuren aangeeft dat hij dit niet passend vindt voor praktijkgericht onderzoek. Verschuren concludeert: ‘Wil men daadwerkelijk en op een geloofwaardige wijze toe naar praktijkgericht onderzoek en meedoen in het speelveld van dit type onderzoek in Nederland, dan is een grondige koerswijziging nodig. Men dient een afkeer van het concept causaliteit en van causale verklaring af te leggen, en een exclusieve gerichtheid op generalisering, theorievorming en zingevingsprocessen te laten varen.’ Hoewel enigszins raadselachtig geformuleerd, lijkt Verschuren opnieuw in de buurt te komen van waar wij ook voor pleiten. Bevestigt Verschuren daarmee onze vraagtekens over een herbezinning wat betreft gangbare kwaliteitseisen (vanuit het replicatie-perspectief en parallelle perspectief) voor praktijkgericht kwalitatief onderzoek? Naar ons idee zou de repliek van Verschuren dan wel een interessante aanvulling bieden op de nadelen en problemen, en de onduidelijkheid en onenigheid die er heerst over praktijkgericht onderzoek. We zijn het misschien wel meer eens met elkaar dan Verschuren suggereert.

© 2009-2021 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.