Symposium over kwalitatief onderzoek rond kinderen, jongeren en zorgprofessionals

Samenvatting

Op 14 februari 2014 vond in Groningen het symposium plaats over kwalitatief onderzoek rond kinderen, jongeren en zorgprofessionals. Het symposium had als doel jonge onderzoekers uit verschillende onderzoeksvelden met elkaar in contact te brengen en ervaringen uit te wisselen op het gebied van (kwalitatief) onderzoek.
Een groep van ongeveer 35 jonge/beginnende onderzoekers van uiteenlopende disciplines nam deel aan het symposium. Zo waren onder anderen onderzoekers vanuit de psychologie, humanistiek, (ortho)pedagogiek, sociologie en sociale geografie vertegenwoordigd.
De dag werd geleid door Hans Grietens (Rijksuniversiteit Groningen). In de ochtend vonden er twee lezingen plaats van onderzoekers actief op het gebied van kwalitatief onderzoek. Greetje Timmerman (Rijksuniversiteit Groningen) verzorgde een lezing waarin zij stilstond bij de ontwikkelingen op het terrein van de kwalitatieve wetenschappen van de afgelopen decennia. Zij eindigde haar lezing met de constatering dat kwalitatief onderzoek wellicht salonfähig is geworden. Hierna hield Hubert van Puyenbroeck (Vrije Universiteit Brussel) een lezing over zijn ervaringen met het gebruik van kwalitatieve onderzoeksmethodologie in zijn onderzoek naar kinderen die te maken krijgen met jeugdbeschermingszaken.
Vlak voor de lunch werden de deelnemers ter voorbereiding van het interactieve middagprogramma kort opgewarmd, door met elkaar ‘over de lijn’ te gaan. Velen kennen dit concept door het populaire KRO-programma ‘Over de streep’, waarbij presentator Arie Boomsma middelbare scholieren confronteert met hun onderlinge sociale interacties. In de context van het symposium werden de deelnemers stellingen voorgelegd, waarbij ze over de lijn konden stappen op het moment dat ze zich konden identificeren met de stelling. Bijvoorbeeld: ‘Ik maak gebruik van etnografisch onderzoek’ of ‘Ik sta aan het begin van mijn onderzoek.’ Deze activiteit droeg bij aan een informele sfeer en zorgde ervoor dat de deelnemers makkelijker kennis met elkaar konden maken.
In het middagprogramma werden parallelle round table-sessies gehouden waarin gediscussieerd werd overde thema’s onderzoeksmethoden, ethiek, kwaliteit en analyse van kwalitatief onderzoek.In deze sessies presenteerden twee verschillende onderzoekers kort hun onderzoek. Vervolgens discussieerde men aan de hand van de gegeven presentaties verder door over verschillende thema’s omtrent kwalitatief onderzoek. Lynn Louwe (Universiteit voor Humanistiek) en Elga Sikkens (Universiteit Utrecht) lieten zien dat je verschillende methoden kunt inzetten om onderzoek te doen bij kinderen en jongeren. Lynn presenteerde dit aan de hand van haar onderzoek naar het gebruik van creatieve methoden voor identiteitsonderzoek bij jongeren en Elga ging verder in op haar onderzoek naar de invloed van de opvoedingsomgeving op extreme idealen bij adolescenten. Tessa Verhallen (Universiteit Utrecht) en Sanne Visser (Rijksuniversiteit Groningen) gingen dieper in op de kwaliteit van kwalitatief onderzoek, respectievelijk met etnografisch onderzoek naar de jeugdbeschermingsmaatregelen bij alleenstaande moeders en met onderzoek naar de sociale en culturele achtergrond van eten. In de sessie van ethiek kwamen verschillende ethische dilemma’s naar voren tijdens de presentaties van Dorijn Wubs (Rijksuniversiteit Groningen) over haar onderzoek naar seksueel misbruikte pleegkinderen en Danielle Zevulun (Rijksuniversiteit Groningen) over haar onderzoek naar teruggekeerde asielzoekerskinderen naar Albanië en Kosovo. Wieke Dalenberg (Rijksuniversiteit Groningen) ging nader in op de fase van analyse van kwalitatief onderzoek aan de hand van haar onderzoek naar de ontwikkeling van vriendschap, intimiteit en seksuele vorming van adolescenten.
De dag werd afgesloten met een korte terugkoppeling van de verschillende sessies door de discussieleiders Tim Tausendfreund en Hans Grietens (Rijksuniversiteit Groningen). De hoop is uitgesproken om een vervolg aan de dag te geven, waarbij specifieker op bepaalde thema’s ingegaan kan worden.