Een theorie van de presentie door Andries Baart

Het boek omvat ruim 900 bladzijden, waarin het werk van tien jaar is neergelegd; drie jaar literatuurstudie en vooronderzoek om vooraf begrippen en werkwijzen te verkennen en zeven jaar veldwerk (naar de praktijken van twee wijkpastores en een aantal casestudies) afgewisseld met literatuurstudie, data-analyse en feedbackbijeenkomsten met onderzochten. In totaal heeft het onderzoek dertien projecten omvat. Het boek is opgezet in vier delen binnen een band. Het eerste deel gaat over de aanleiding tot het onderzoek en de opzet ervan. Deel twee gaat diep in op het (basismodel van) buurtpastoraat aan de hand van twee onderzochte wijkpastores. Deel drie gaat in op het voorwerk voor wat later als de eigenlijke kern van het werk van de buurtpastores zal worden onderkend, de presentie. Voordat er sprake kan zijn van presentie is echter exposure (onderdompeling 'in de hoop dat de eigen (voor)oordelen krimpen ten gunste van het begrip voor het leven, zoals het feitelijk in de buurt geleefd word' (p. 209)) noodzakelijk; deel drie gaat daar uitgebreid op in. In deel vier ten slotte wordt naar de eigenlijke theorie van de presentie toegewerkt door het opzetten van vier deeltheorieën (over de situatie: armoede en sociale overbodigheid, over de voorziening: oude wijkenpastoraat, over de doelstelling van het contact: leefwereldbenadering en over de ontvangst door betrokkenen: receptie) en een (wijsgeriger getinte) kritiek op de distantiëring die het reguliere welzijns- en zorgaanbod kenmerkt. Vervolgens worden deze deeltheorieën en kritiek geïntegreerd tot de presentietheorie, van waaruit toegewerkt wordt naar een professionaliteitsconcept voor de presentiebeoefening. Essentieel kenmerk daarvan is dat de basisbeweging naar de ander toe is in plaats van omgekeerd ('u moet naar mij toe komen'), dat de contacten langdurig en onvoorwaardelijk zijn en er aangesloten wordt bij de leefwereld en de behoeften van de ander in plaats van te werken met vaste doelen, kwantificering van handelingen en verkokering van het hulpaanbod. In die zin is de presentiebenadering er niet op uit om problemen op te lossen, maar juist om de ander nabij te zijn. En dat kan al in de kleinste alledaagse handeling het geval zijn.

© 2009-2021 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.